Bài một của loạt bài "Gỡ điểm nghẽn để cụm cảng Cái Mép – Thị Vải phát triển xứng tầm" đã nêu lên thực trạng phát triển cụm cảng biển lớn nhất của khu vực miền Nam hiện nay. Để Cái Mép-Thị Vải thực sự trở thành một cảng trung chuyển quốc tế xứng với tiềm năng vốn có cần những đột phá trong tư duy đến hành động. 

Hành động cụ thể

Cuối tháng 4 vừa qua, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu đã lên kế hoạch hành động triển khai thực hiện Chương trình hành động của Chính phủ và Chương trình hành động của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu thực hiện Nghị quyết số 24 ngày 7/10/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội vùng Đông Nam Bộ.

Theo đó, từ nay đến năm 2030, Bà Rịa Vũng Tàu sẽ thực hiện một loạt dự án giao thông trọng điểm, như: Tập trung đầu tư phát triển hệ thống trung tâm logistics và cảng trung chuyển quốc tế tại Cái Mép – Thị Vải; Đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 TP.HCM đoạn qua địa bàn tỉnh; Đầu tư xây dựng dự án thành phần 3 thuộc dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu; Đầu tư hoàn thiện hệ thống đường ven biển; Đầu tư kết cấu hạ tầng bến thủy nội địa và cải tạo cơ bản đạt cấp kỹ thuật các tuyến luồng đường thủy nội địa; Phối hợp với Bộ Giao thông vận tải và UBND tỉnh Đồng Nai nghiên cứu đầu tư tuyến đường sắt vận tải hàng hóa Biên Hòa - Vũng Tàu kết nối với cảng biển Cái Mép - Thị Vải; Đầu tư các tuyến giao thông kết nối cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu.

Ngày 17/6, Bà Rịa Vũng Tàu khởi công, nâng cấp tuyến đường ven biển. Một ngày sau, dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu cũng được ấn nút thi công. Không chỉ kết nối trực tiếp với cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, sân bay Long Thành và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu cũng phá thế độc đạo của Quốc lộ 51, từ đó tạo sức bật mới cho cụm cảng nước sâu lớn nhất khu vực miền Nam.

Ông Nguyễn Công Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết: "Dự án cao tốc Biên Hoà - Vũng Tàu sẽ khai thác hết tiềm năng, lợi thế của cảng Cái Mép - Thị Vải, không chỉ phục vụ cho Bà Rịa - Vũng Tàu mà cho cả khu vực miền Đông Nam bộ và khai thác hết tiềm năng của dự án sân bay Long Thành. Bức tranh kinh tế của Đông Nam bộ sẽ thay đổi, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia".

UBND tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu cho biết, để phát huy vai trò hệ thống cảng nước sâu cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã từng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương nhiều giải pháp để tháo điểm nghẽn về hạ tầng. Trong đó, giải pháp quan trọng, có tính đột phá là trên nền tảng, vị thể sẵn có để hình thành cảng trung chuyển quốc tế Cái Mép – Thị Vải, Khu Thương mại tự do Cái Mép Hạ, gắn với hành lang công nghiệp - đô thị Đông Tây.

Tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu cũng đã có Quyết định số 906 về việc thành lập 6 Tổ xây dựng các đề án thực hiện nhiệm vụ thúc đẩy phát triển hệ thống cảng biển; thành lập "tổ công tác đặc biệt" do Chủ tịch UBND tỉnh làm Tổ Trưởng. Tổ công tác định kỳ hàng tuần tổ chức họp để nghe các Sở, ngành báo cáo nhằm để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ hiệu quả các doanh nghiệp, nhà đầu tư, dự án đầu tư trên địa bàn.

Ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cho biết, mục tiêu của Tổ công tác là hỗ trợ doanh nghiệp nhiều nhất có thể, nhằm thúc đẩy dòng chảy hàng hoá thông qua khu vực Cái Mép – Thị Vải.

Theo ông Thọ: "Bà Rịa – Vũng Tàu sẽ nỗ lực cải cách hành chính, chuyển đổi số trong lĩnh vực công nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Chỉ đạo các sở, ban ngành và địa phương giữ đoàn kết, kết nối, gắn bó với doanh nghiệp để cùng nhau giải quyết các khó khăn vướng mắc".

Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành và địa phương để phát triển hệ thống cảng tại khu vực Cái Mép - Thị Vải.

Theo ông Trần Thượng Chí, Giám đốc Sở Giao thông vận tải Bà Rịa – Vũng Tàu, hiện các sở, ngành và địa phương đang xây dựng đề cương nhiệm vụ, xem xét các điều kiện để hình thành cảng trung chuyển quốc tế.

"Đầu tiên chúng tôi phải nghiên cứu khái niệm Cảng trung chuyển quốc tế là gì? Tại sao phải hình thành cảng trung chuyển quốc tế? Muốn làm được cảng trung chuyển thì cần phải có nền tảng, cơ sở pháp lý, cơ chế và so sánh kinh nghiệm của các nơi có cảng trung chuyển quốc tế trên thế giới. Chúng ta cũng cần có điều kiện cần và đủ" - ông Trần Thượng Chí cho biết.

Giấc mơ không còn xa!

Chính quyền địa phương đã có những hành động quyết liệt, cụ thể, nhưng như vậy chưa phải là đủ. Theo ông Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tư vấn thiết kế cảng – kỹ thuật biển (Portcoast), trong chiến lược phát triển chung, điều hành kinh tế vĩ mô của ngành hàng hải cần phải phân vai cụ thể:

Ông Phạm Anh Tuấn bày tỏ: "Rõ ràng là sẽ phân 2 phân khúc: Ưu tiên phát triển mạnh cho cụm cảng Cái Mép – Thị Vải để tiếp nhận tàu đi biển xa như châu Âu hay Mỹ và cũng có thể gom hàng từ các nước trong khu vực như Philippines, Campuchia về đây để đi châu Âu. Còn đối với cảng Hiệp Phước của TP.HCM đi thị trường gần hơn thì sẽ cân đối, hài hoà hơn".

Mới đây, tại buổi làm việc với tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thông tin, có rất nhiều đối tác quốc tế quan tâm đến Bà Rịa – Vũng Tàu, nhất là khu vực Cái Mép-Thị Vải. Muốn vậy, phải phát triển hạ tầng kết nối vùng, kết nối các trục giao thông lớn của quốc gia và quốc tế. Bà Rịa – Vũng Tàu rất cần có những giải pháp mang tính đột phá cho cụm cảng Cái Mép- Thị Vải, phát huy mạnh mẽ tiềm năng, thế mạnh cảng biển - một trong 4 trụ cột kinh tế sẽ đưa Bà Rịa – Vũng Tàu "cất cánh" trong tương lai.

Thủ tướng cho rằng, Bà Rịa – Vũng Tàu phải quyết liệt, mạnh dạn vận dụng các chính sách để phát huy lợi thế của khu vực Cái Mép – Thị Vải, nâng cao sức cạnh tranh trong khu vực và quốc tế.

Thủ tướng nhấn mạnh: "Rất nhiều nhà đầu tư hạ tầng nước ngoài quyết tâm đầu tư vào Bà Rịa – Vũng Tàu, đặc biệt là cụm cảng Cái Mép – Thị Vải. Do vậy rất mong tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu mạnh dạn lên, quyết liệt lên để cùng các Bộ, ngành tập trung khai thác lợi thế này, xu hướng này. Nếu mình không khai thác, không tập trung làm thì nhà đầu tư đi nơi khác, mình sẽ mất cơ hội".

Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam xác định, kinh tế hàng hải là một trong hai ưu tiên hàng đầu. Với sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền từ Trung ương đến địa phương, triển vọng trở thành cảng trung chuyển quốc tế lớn của Cái Mép-Thị Vải chắc chắn sẽ không còn xa.

Bài 1: Hạ tầng- điểm nghẽn của sự phát triển

                                                      Nguồn VOV-TPHCM